Rola śródbłonka naczyniowego

Śródbłonek naczyniowy to pojedyncza warstwa komórek wyścielająca wewnętrzne ściany naczyń. Jest największym gruczołem wydzielania wewnętrznego u ludzi, który przez lata postrzegany był głównie jako bariera pomiędzy krwią i mięśniami gładkimi naczyń. Dziś wiadomo, że jest on parakrynnym, endokrynnym i autokrynnym narządem pełniącym ważną funkcję w utrzymaniu prawidłowej homeostazy naczyń. Śródbłonek naczyniowy reguluje napięcie ścian naczyń krwionośnych i przepływ krwi przez naczynia dzięki kontrolowanemu uwalnianiu wazodylatatorów (tlenek azotu NO i prostacyklina PGI₂) oraz wazokonstyktorów (endoteliny i czynnik aktywujący płytki krwi). Zachowanie delikatnej równowagi pomiędzy nimi ma istotne znaczenie dla układu sercowo-naczyniowego.

Ogromne znaczenie śródbłonka naczyniowego dla prawidłowego funkcjonowania organizmu

Prawidłowo funkcjonujący śródbłonek naczyniowy wpływa na napięcie ścian naczyń krwionośnych, równowagę pomiędzy procesami koagulacji i fibrynolizy, adhezję i transport leukocytów przez ściany naczyń oraz reguluje aktywność zapalną naczyń. Zaburzenie funkcji wydzielniczej śródbłonka lub jego mechaniczne uszkodzenie zakłóca homeostazę, co prowadzi do upośledzonej odpowiedzi naczyniorozkurczowej, działania prozapalnego i prozakrzepowego. Efektem tego jest rozwój chorób układu sercowo-naczyniowego: miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, przewlekłej niewydolności serca oraz dyslipidemii. Dysfunkcja śródbłonka naczyniowego związana jest również z cukrzycą, chorobami przewodu pokarmowego, wątroby i nerek.